Bankalarda birikmişi olanlara uzmanlardan ciddi uyarı geldi. Peki uyarı kapsamında neler yaşanacak? Mevduat faizlerinde herhangi bir yükseliş ya da düşüş yaşanacak mı? İşte tüm detaylar…
Merkez Bankası, likidite fazlasının mevduat faiz oranlarını düşürmesini engellemek amacıyla çeşitli tedbirler almaya başladı. Bu çerçevede zorunlu karşılık oranları artırıldı ve döviz kredilerine kısıtlamalar getirildi. Peki bu adımlar mevduat faiz oranlarının yükselmesine yol açabilir mi?
TL mevduat faizlerinin artması bekleniyor
Son dönemde bankalarda yaşanan likidite fazlası mevduat faizlerinin düşmesine neden olmuştu. Ancak Merkez Bankası bu durumun önüne geçmek için yeni politikalar uygulamaya koydu. İlk olarak bankaların elinde bulundurması gereken zorunlu karşılık oranları artırıldı.
Bu bankaların daha az parayı kredi olarak dağıtmasına ve dolayısıyla piyasadaki likiditenin azalmasına neden olacak bir adımdı. Bunun yanı sıra tedbir olarak döviz kredilerine de sınırlamalar getirildi. Döviz cinsinden borçlanma imkanlarının kısıtlanması, bankaların Türk Lirası mevduatına daha fazla ihtiyaç duymasını sağlıyor. Bu sayede de TL mevduat faizlerinin artması bekleniyor.
Uzmanlar bu tedbirlerin mevduat faiz oranları üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşturabileceğini belirtiyor. Mevduat sahiplerinin bu dönemde paralarını bankada değerlendirme konusunda daha avantajlı hale gelebileceği de belirtilenler arasında yer alıyor.
Merkez Bankası’nın yeni adımları ne anlama geliyor?
Ekonomistler Merkez Bankası’nın bu makro ihtiyati tedbirlerle mevduat faizlerindeki düşüşün önüne geçmeyi hedeflediğini ifade ediyor. Uzmanlara göre bu önlemler bankaların müşterilerine daha fazla TL mevduat önerisinde bulunmasını teşvik edecek. Böylelikle TL mevduat faizlerinin düşmesi engellenecek.
Zorunlu karşılık oranlarının artırılması bankaların daha fazla rezerv tutmasını gerektirerek kredi verme kapasitelerini kısıtlayacak. Bu durum bankaların mevcut kaynaklarını daha verimli kullanmalarına ve mevduat çekmek için daha yüksek faiz oranları teklif etmelerine neden olacak. Kur korumalı mevduat düzenlemesi döviz mevduatlarının yerine TL mevduatların teşvik edilmesini amaçlıyor.
Bankaların bu değişiklikle müşterilerine daha fazla TL mevduat ürünü sunarak döviz yerine TL’ye yönelmeleri bekleniyor. Merkez Bankası geçtiğimiz Perşembe günü politika faizini % 50 seviyesinde tutma kararı aldı. Döviz kredilerindeki büyümenin % 2 ile sınırlandırılması ise döviz kredilerinin kontrol altında tutulmasını sağlayacak ve TL’nin istikrarını destekleyecek.
Ekonomistlerin genel görüşü ne yönde?
Ekonomistlerin genel görüşü Merkez Bankası’nın bu tedbirlerle piyasada daha fazla TL likiditesini destekleyeceği yönünde. Bu sayede mevduat faizlerinin düşüş eğilimi frenlenecek ve bankalarda TL mevduatları daha cazip hale getirilecek. Önümüzdeki dönemde Merkez Bankası’nın bu politikalarının mevduat faizleri üzerindeki etkileri yakından izlenecek. Bankalarda parası olanlar için bu değişikliklerin getireceği fırsatlar ve riskler dikkatle değerlendirilmesi gereken unsurlar arasında yer alacak.
Bankacılar zorunlu karşılık oranlarının artırılması sonrasında 500-800 milyar lira arasında bir likiditenin kalıcı olarak piyasadan çekilmesini öngörüyor. Piyasanın Merkez Bankası’nın bu adımına ilk tepkisi olumlu oldu. Likidite tedbirleri sayesinde gecelik faiz oranları birkaç günlük aradan sonra tekrar politika faizinin üzerine çıktı. Kararın ardından Perşembe günü gecelik faiz oranı 360 baz puan artışla % 50,8’e yükseldi.
Merkez Bankası’nın rezervlerinin 51 milyar dolara ulaşan rekor artışı, piyasada fazla TL likiditesi oluşmasına ve bu durumun da gecelik faizler ile mevduat faizleri üzerinde aşağı yönlü baskı yaratmasına neden olmuştu. Gecelik faiz oranları Merkez Bankası’nın faiz koridorunun alt bandı olan yüzde 47’ye yaklaşmıştı. Perşembe günü itibarıyla sistemdeki likidite fazlası yaklaşık 600 milyar liraya ulaştı. Piyasadaki likidite fazlası mevduat faiz oranlarını aşağı çekmişti. Mevduat faizleri Merkez Bankası’nın politika faizinin altına düşmüştü. Bankaların özellikle küçük mevduat sahiplerine sunduğu faiz oranları % 45-50 bandına yerleşmişti.